|
1.
|
Trẻ nói "không" là trẻ không vâng lời, đúng hay sai?
|
|
Điều này cũng chưa hẳn là đúng. Đôi khi bé sử dụng từ "không" để chứng tỏ được sự độc lập của mình. Và đặc biệt một điều ở tâm lý con trẻ là luôn muốn làm trái ngược điều người lớn dạy bảo.
Khi bé đã mở rộng được mối quan hệ với xã hội bên ngoài, mối tương quan không còn nằm trong vòng "ba - mẹ - con" thì bé luôn muốn làm mọi cách để chứng tỏ được sự tồn tại của mình.
Có rất nhiều cách để chế ngự trạng thái tâm lý này của trẻ.
Lúc 2 tuổi trẻ thường trả lời “không”. “Con nghỉ chơi đi ngủ nhé?“ – “Không”. “Con ăn thêm một muỗng nữa nào” – “Không”…
Được hai tuổi, trẻ vẫn đang ở trong giai đoạn phát triển “cái tôi”. Trẻ tự cho mình là cực kỳ quan trọng và cứ nghĩ rằng mọi người phải luôn làm vừa lòng trẻ bằng cách chiều chuộng và thỏa mãn mọi đòi hỏi của chúng. Vì vậy, khi trẻ nói “không” có nghĩa là chúng thực sự muốn vậy.
Thêm một tuổi nữa, trẻ bắt đầu nhận thức và quan tâm đến việc người khác cũng có suy nghĩ giống như chúng. Tuy nhiên khi ấy từ “không” là từ rất thông dụng trong vốn từ ít ỏi của trẻ.
Đừng bực mình vì trẻ hay nói “không”. Khi trẻ trả lời “không” thì không có nghĩa là nó hư và khó dạy. Thật ra, trẻ đang diễn đạt suy nghĩ tức thời của chúng và mong muốn bạn hiểu những gì trẻ muốn nói. Cố gắng kềm chế cơn giận trước thái độ bất hợp tác của trẻ.
Chiến thuật đầu tiên để khép một đứa trẻ vào kỷ luật là kiên nhẫn hành động. Thực hiện những gì bạn đã hoạch định cho dù trẻ có tán thành hay không. Bạn là cha mẹ nên hãy đối xử với trẻ cứng rắn nhưng phải tỏ rõ sự cảm thông. Nếu thực hiện được điều này bạn đã đạt được một bước tiến bộ trong việc khép trẻ vào kỷ luật.
Hãy nói với trẻ rằng “Mẹ biết là con không muốn làm việc này nhưng trước sau gì con cũng cũng phải làm”. Dĩ nhiên là trẻ sẽ chẳng thèm nghe lời giải thích của bạn nhưng đừng vội nản lòng vì cuối cùng trẻ sẽ hiểu ra rằng bạn thật sự muốn trẻ làm việc đó.
Chiến thuật thứ hai: đừng nhượng bộ trước những đòi hỏi của trẻ. Hoặc trẻ sẽ sớm hiểu ra rằng dù nó có khóc lóc, nài nỉ đến đâu thì vẫn không thể làm cho bạn thay đổi cách đối xử. Giữ vững lập trường bất chấp tiếng khóc, tiếng kể lể của trẻ.
|
|
|
|
2.
|
Làm thế nào để dạy con biết nghe lời?
|
|
Hỏi: Con mình năm nay đã được 4 tuổi, cháu ở trường rất nhút nhát toàn bị bạn đánh và bắt nạt, vậy mà khi về nhà thì tính cách đó hoàn toàn ngược lại, hỗn láo, mẹ nói không bao giờ nghe lời. Có lúc mình la bé còn dám đánh cả mẹ, mình chẳng biết phải làm sao nữa. Các bác sĩ ơi hãy giúp mình với.
Trả lời:
Chào bạn,
Thông thường khoảng từ 30 tháng tuổi trẻ đã bắt đầu ý thức được cái tôi của mình như 1 chủ thể riêng biệt, không còn quá gắn bó, quá phụ thuộc người lớn như trước, trẻ ý thức được ý muốn của mình, khả năng của mình và muốn khẳng định mình như 1 cá nhân độc lập, tuy nhiên nếu người lớn vẫn đối xử với trẻ như cũ, bé có thể sẽ có sự phản ứng.
Thông thường nhất bé có thể đòi làm theo ý mình, tự mình làm lấy mọi việc mà không muốn người khác làm hộ, nếu không thỏa mãn trẻ sẽ tỏ ra bất hợp tác và phản ứng theo nhiều cách khác nhau, có thể nói hỗn, có thể ăn vạ, gào khóc vv…
Cách cư xử lúc này của người lớn là dùng sự dạy dỗ ngọt ngào với bé. Nói chuyện, tỉ tê tâm sự, khuyên bảo là cách tích cực nhất. Trong sinh hoạt hàng ngày, khuyến khích trẻ tự làm với sự giúp đỡ kín đáo của người lớn, dạy trẻ 1 số kỹ năng để có thể tự phục vụ bản thân mà không bị nguy hiểm, ví dụ, cho bé tự xúc ăn, tự mang giày, tự rửa tay, vệ sinh cá nhân... nói chung là nới lỏng sự tự do và cho trẻ được hoạt động nhiều hơn để thỏa mãn nhu cầu tự khẳng định của mình.
1 cách nữa khi bé khăng khăng đòi làm những việc quá sức hoặc có thể bị nguy hiểm, ta phải dùng 1 tác nhân hấp dẫn nào đó để thu hút sự chú ý của bé, giúp bé quên việc kia đi và không bực mình do không được làm cái mình muốn. Bạn cũng tránh không đánh mắng bá quá nhiều, vì điều đó chỉ thường làm bé lì lợm hơn. Cùng với thời gian, thời kỳ khủng hoảng sẽ qua đi, bé sẽ trở lại bình thường khi bé có thêm kinh nghiệm và kỹ năng sống tốt hơn.
Thông thường đứa bé nào cũng trải qua thời kỳ này nhưng cách phản ứng của mỗi bé có khác nhau về mức độ, tùy thuộc khí chất và đặc điểm thần kinh cá nhân từng đứa trẻ.
Chúc bạn hạnh phúc, thành công,
Thân mến
Nguyễn Thị Kim Thanh, Trưởng phòng Giáo dục Mầm non - sở Giáo dục TP. HCM
|
|
|
|
3.
|
Điều này cũng chưa hẳn là đúng. Đôi khi bé sử dụng từ "không" để chứng tỏ được sự độc lập của mình. Và đặc biệt một điều ở tâm lý con trẻ là luôn muốn làm trái ngược điều người lớn dạy bảo.
|
|
Khi bé đã mở rộng được mối quan hệ với xã hội bên ngoài, mối tương quan không còn nằm trong vòng "ba - mẹ - con" thì bé luôn muốn làm mọi cách để chứng tỏ được sự tồn tại của mình.
Có rất nhiều cách để chế ngự trạng thái tâm lý này của trẻ.
Lúc 2 tuổi trẻ thường trả lời “không”. “Con nghỉ chơi đi ngủ nhé?“ – “Không”. “Con ăn thêm một muỗng nữa nào” – “Không”…
Được hai tuổi, trẻ vẫn đang ở trong giai đoạn phát triển “cái tôi”. Trẻ tự cho mình là cực kỳ quan trọng và cứ nghĩ rằng mọi người phải luôn làm vừa lòng trẻ bằng cách chiều chuộng và thỏa mãn mọi đòi hỏi của chúng. Vì vậy, khi trẻ nói “không” có nghĩa là chúng thực sự muốn vậy.
Thêm một tuổi nữa, trẻ bắt đầu nhận thức và quan tâm đến việc người khác cũng có suy nghĩ giống như chúng. Tuy nhiên khi ấy từ “không” là từ rất thông dụng trong vốn từ ít ỏi của trẻ.
Đừng bực mình vì trẻ hay nói “không”. Khi trẻ trả lời “không” thì không có nghĩa là nó hư và khó dạy. Thật ra, trẻ đang diễn đạt suy nghĩ tức thời của chúng và mong muốn bạn hiểu những gì trẻ muốn nói. Cố gắng kềm chế cơn giận trước thái độ bất hợp tác của trẻ.
Chiến thuật đầu tiên để khép một đứa trẻ vào kỷ luật là kiên nhẫn hành động. Thực hiện những gì bạn đã hoạch định cho dù trẻ có tán thành hay không. Bạn là cha mẹ nên hãy đối xử với trẻ cứng rắn nhưng phải tỏ rõ sự cảm thông. Nếu thực hiện được điều này bạn đã đạt được một bước tiến bộ trong việc khép trẻ vào kỷ luật.
Hãy nói với trẻ rằng “Mẹ biết là con không muốn làm việc này nhưng trước sau gì con cũng cũng phải làm”. Dĩ nhiên là trẻ sẽ chẳng thèm nghe lời giải thích của bạn nhưng đừng vội nản lòng vì cuối cùng trẻ sẽ hiểu ra rằng bạn thật sự muốn trẻ làm việc đó.
Chiến thuật thứ hai: đừng nhượng bộ trước những đòi hỏi của trẻ. Hoặc trẻ sẽ sớm hiểu ra rằng dù nó có khóc lóc, nài nỉ đến đâu thì vẫn không thể làm cho bạn thay đổi cách đối xử. Giữ vững lập trường bất chấp tiếng khóc, tiếng kể lể của trẻ.
|
|
|
|
4.
|
Hỏi: Con mình năm nay đã được 4 tuổi, cháu ở trường rất nhút nhát toàn bị bạn đánh và bắt nạt, vậy mà khi về nhà thì tính cách đó hoàn toàn ngược lại, hỗn láo, mẹ nói không bao giờ nghe lời. Có lúc mình la bé còn dám đánh cả mẹ, mình chẳng biết phải làm sao nữa. Các bác sĩ ơi hãy giúp mình với.
|
|
Chào bạn,
Thông thường khoảng từ 30 tháng tuổi trẻ đã bắt đầu ý thức được cái tôi của mình như 1 chủ thể riêng biệt, không còn quá gắn bó, quá phụ thuộc người lớn như trước, trẻ ý thức được ý muốn của mình, khả năng của mình và muốn khẳng định mình như 1 cá nhân độc lập, tuy nhiên nếu người lớn vẫn đối xử với trẻ như cũ, bé có thể sẽ có sự phản ứng.
Thông thường nhất bé có thể đòi làm theo ý mình, tự mình làm lấy mọi việc mà không muốn người khác làm hộ, nếu không thỏa mãn trẻ sẽ tỏ ra bất hợp tác và phản ứng theo nhiều cách khác nhau, có thể nói hỗn, có thể ăn vạ, gào khóc vv…
Cách cư xử lúc này của người lớn là dùng sự dạy dỗ ngọt ngào với bé. Nói chuyện, tỉ tê tâm sự, khuyên bảo là cách tích cực nhất. Trong sinh hoạt hàng ngày, khuyến khích trẻ tự làm với sự giúp đỡ kín đáo của người lớn, dạy trẻ 1 số kỹ năng để có thể tự phục vụ bản thân mà không bị nguy hiểm, ví dụ, cho bé tự xúc ăn, tự mang giày, tự rửa tay, vệ sinh cá nhân... nói chung là nới lỏng sự tự do và cho trẻ được hoạt động nhiều hơn để thỏa mãn nhu cầu tự khẳng định của mình.
1 cách nữa khi bé khăng khăng đòi làm những việc quá sức hoặc có thể bị nguy hiểm, ta phải dùng 1 tác nhân hấp dẫn nào đó để thu hút sự chú ý của bé, giúp bé quên việc kia đi và không bực mình do không được làm cái mình muốn. Bạn cũng tránh không đánh mắng bá quá nhiều, vì điều đó chỉ thường làm bé lì lợm hơn. Cùng với thời gian, thời kỳ khủng hoảng sẽ qua đi, bé sẽ trở lại bình thường khi bé có thêm kinh nghiệm và kỹ năng sống tốt hơn.
Thông thường đứa bé nào cũng trải qua thời kỳ này nhưng cách phản ứng của mỗi bé có khác nhau về mức độ, tùy thuộc khí chất và đặc điểm thần kinh cá nhân từng đứa trẻ.
Chúc bạn hạnh phúc, thành công,
Thân mến
Nguyễn Thị Kim Thanh, Trưởng phòng Giáo dục Mầm non - sở Giáo dục TP. HCM
|
|
|